Tự Tạo Công Thức Xà Phòng Part 1 – Các Khái Niệm Quan Trọng

11:02 PM Unknown 0 Comments

Sau khi thực hành làm xà phòng theo công thức vài lần, các bạn chắc hẳn sẽ thấy hứng thú về việc làm sao có thể tự công thức. Tạo ra xà phòng là sự kết hợp giữa khoa học và nghệ thuật. Việc tự công thức xà phòng chính là phần khoa học. Nó yêu cầu bạn thông hiểu các chỉ số trong làm xà phòng và tính chất các loại chất béo. Rất may là điều này không hề khó và bạn luôn có sự trợ giúp từ các công cụ hiện đại. Bạn chỉ cần đọc hiểu các khái niệm cơ bản thật rõ, bạn sẽ làm được.

Hãy yên tâm, chuyên đề "Tự tạo công thức xà phòng" tại Tama Soap sẽ tạo nền tảng chắc chắn giúp bạn dễ dàng hiểu và tự điều chỉnh công thức theo ý mình. Khi gặp khó khăn, chỉ cần comment hoặc inbox fanpage mình sẽ trả lời ngay cho các bạn.

Mở đầu chuyên đề, mình sẽ giới thiệu về các khái niệm quan trọng trong công thức xà phòng. Bài viết này là bậc thang đầu tiên dẫn tới thành công, hãy đọc kỹ bạn nhé.

Một Số Khái Niệm

Chất béo: từ dùng để chỉ chung các loại dầu thực vật (olive, dầu dừa, dầu cọ), bơ (hạt mỡ, ca cao) và mỡ động vật (mỡ heo, mỡ cừu, mỡ hươu).

Kiềm: làm xà phòng cục chúng ta cần kiềm NaOH, làm xà phòng nước cần KOH. Trong mọi bài viết chủ đề về Cold Process Soap thì kiềm mình nhắc tới luôn là NaOH.

Để làm được xà phòng chúng ta cần 3 nguyên liệu chính: chất béo, nước và kiềm. Chất béo giàu các acid béo. Các acid béo này khi gặp nước kiềm sẽ xảy ra phản ứng xà phòng hóa. Kết quả là xuất hiện Muối Natri của các acid béo. Đây chính là xà phòng.

Phản ứng xà phòng hóa sẽ có 3 trường hợp chính:

  • Lượng kiềm và lượng acid vừa đủ, kết quả bạn sẽ có 100% muối. 1 thanh xà phòng cơ bản.
  • Lượng kiềm cần cho phản ứng nhiều hơn lượng acid béo, kết quả ngoài muối thì còn có dư lượng kiềm sót lại. Thành phẩm chỉ dùng để giặt quần áo, thoa lên da chắc chắn sẽ bị kích ứng.
  • Lượng chất béo nhiều hơn lượng kiềm, với dư lượng béo từ 5 - 20%, bạn sẽ có một thanh xà phòng dưỡng da siêu hạng. Nhiều hơn, xà phòng sẽ giảm khả năng làm sạch và sẽ có cảm giác nhờn khi sử dụng.
Dư lượng chất béo trong xà phòng còn được gọi là Super Fat, đơn vị là %. Thông thường làm xà phòng dưỡng da người ta thường có khoảng 5% super fat. Tức là chất béo dư ra sau phản ứng là 5% 

Nguyên Tắc Làm Sạch: Một phân tử xà phòng là chuỗi các nguyên tử carbon. Một đầu thích nước, một đầu hút dầu. Khi bạn tắm hay rửa mặt bằng xà bông và nước, nhiều chuỗi sẽ tập hợp xung quanh dầu thừa và bụi bẩn, đầu ưa dầu sẽ bám lấy chất bẩn. Khi rửa với nước, đầu ưa nước sẽ quay ra, hút lấy nước, trong khi đầu ưa dầu vẫn đang cắn chặt lấy bụi bẩn. Kết thúc, da bạn hoàn toàn sạch sẽ, không dầu thừa, không bụi bẩn và vi khuẩn. 

Tính chất và chỉ số của các chất béo không giống nhau. Khi làm xà phòng, sự kết hợp các chất béo khác nhau sẽ cho ra chất lượng xà phòng khác nhau. Mềm cứng, khả năng tạo bọt, mức độ dưỡng của xà phòng đều phụ thuộc vào công thức của bạn.

Lye Calculator: Là máy tính tính được khối lượng kiềm và khối lượng chất lỏng (thường là nước cất) thích hợp cho khối lượng chất béo bạn dự tính dùng để làm xà phòng. Các Lye Calculator chuyên nghiệp còn cung cấp các thông số quan trọng về xà phòng như: chỉ số INS, độ cứng, khả năng tạo bọt, mức độ dưỡng. Bên cạnh kiến thức học được, máy tính lượng kiềm là một công cụ rất hữu ích giúp bạn tạo được công thức cho riêng mình. 

Các Thông Số Quan Trọng

Trước khi sử dụng Lye Calculator, hãy làm quen với các chỉ số quan trọng của xà phòng. Các chỉ số này sẽ giúp bạn dự đoán được chất lượng xà phòng được làm theo công thức của bạn.

Chỉ Số SAP

Khi làm xà phòng Kiềm cần được phản ứng hoàn toàn với Acid Béo để tạo ra muối xà phòng. Không bao giờ nên có dư lượng kiềm trong thanh xà phòng của bạn. SAP là chỉ số được dùng để xác định lượng Kiềm cần thiết cho phản ứng xà phòng hóa của một chất béo.
Chất béo khác nhau thì chỉ số SAP khác nhau. Ngoài ra nếu cùng chất béo nhưng kiềm không phải là NAOH mà là KOH thì chỉ số SAP cũng khác.

Ví dụ: SAP của dầu Olive là 0.135
Bạn có hiện đang có 1000gram dầu olive và muốn làm xà phòng Olive. Vậy để tính được số lượng kiềm cần thiết để làm xà phòng ta tính: 1000 (gram) x 0.135 = 135 (gram) NAOH.

Để làm xà phòng dưỡng da, thường chúng ta sẽ cắt giảm một phần Kiềm để có dư lượng chất béo dưỡng da. Thường mức độ cắt khoảng 5 - 10%

Ví dụ: 1000 gram dầu Olive thì cần 135 gram NaOH nhưng bạn muốn dư khoảng 5% chất béo để xà phòng có độ dưỡng tốt hơn. Vậy ta sẽ trừ đi 5% của 135 gram NaOH ban đầu (tức 6.75gram)
135 - 6.75 = 128.25 (gram). Đây sẽ là lượng NaOH cần để làm ra mẻ xà phòng Olive dưỡng da.

Iodine Chỉ Số I ốt

Biểu thị số gram i ốt sẽ sẽ phản ứng với các liên kết đôi trong 100gr chất béo. Hơi phức tạp nhỉ ^^
Có một luật chung, chỉ số i ốt càng thấp thì xà phòng càng cứng và càng ít độ dưỡng. Ngược lại chỉ số càng cao thì xà phòng càng mềm và giàu dưỡng chất. Xà phòng có chỉ số Iodine từ 41 - 70 được cho là phù hợp.

Chỉ Số INS

INS là chỉ số đo lường giá trị vật lý của xà phòng. Giá trị này được giới thiệu bởi Tiến sĩ Robert S. McDaniel trong cuốn sách rất hay của ông "Essentially Soap". Theo ông xà phòng càng gần chỉ số 160 thì tốt nhất. Xà phòng có chỉ số INS từ 136 - 170 đều được chấp nhận. Đây là một chỉ số rất quan trọng nên để ý đầu tiên.

Chỉ Số Khác

Độ Cứng Hardness
Biểu thị trạng thái cứng nhất của xà phòng. Chỉ số càng cao thì càng cứng. Xà phòng có độ cứng từ 29 - 54 là phù hợp. Bên cạnh đó chỉ số Iodine cũng biểu thị độ cứng.
Cleansing Chỉ Số Làm Sạch
Biểu thị mức độ làm sạch của xà phòng. Chỉ số càng cao thì khả năng làm sạch càng tốt. Xà phòng có chỉ số làm sạch từ 12 - 22 là phù hợp. Chỉ số làm sạch quá cao sẽ khiến da bị khô.
Bubbly Chỉ Số Tạo Bọt
Chỉ số càng cao thì tạo bọt càng nhiều. Xà phòng có chỉ số tạo bọt từ 14 - 46 là phù hợp.
Creamy Chỉ Số Bọt Mịn
Chỉ số thể hiện sự ổn định và mịn của bọt xà phòng. Chỉ số tạo bọt càng cao thì chỉ số bọt mịn càng giảm và ngược lại. Thông thường xà phòng có chỉ số creamy từ 16 - 48.

Một Số Lưu Ý:

Mỗi loại chất béo đều có các chỉ số như đã kể trên (SAP, INS, Iodine...) và xà phòng hoàn toàn có thể được làm từ 1 loại chất béo. Ví dụ như Castile Soap thường được làm từ 100% dầu olive kết hợp với xút và nước.
Tuy nhiên, không phải loại dầu nào cũng có thể tạo ra thanh xà phòng tốt. Ví dụ nếu bạn làm xà phòng từ 100% dầu nho, thanh xà phòng của bạn sẽ bị mềm nhão. Do đó, xà phòng nên làm từ vài loại dầu khác nhau, chúng sẽ hỗ trợ nhau cho ra thanh xà phòng hoàn hảo.
Các giá trị trung bình của các chỉ số trên mang tính tham khảo và an toàn. Khi biết rõ luật bạn hoàn toàn có thể bẻ luật mà vẫn đảm bảo tính an toàn. Nhưng trước hết hãy tôn trọng luật bạn nhé ^^


You Might Also Like

0 comments: